Werkdruk: wat zijn volgens jou de knelpunten?

Als leerkracht in het basisonderwijs kan de werkdruk hoog zijn. Je kan veel tijd en energie kwijt zijn met de administratie, het invullen van formulieren en het bijhouden van lijstjes. Terwijl je eigenlijk bezig wilt zijn met de ontwikkeling van de kinderen in je klas. Het televisieprogramma De Monitor (KRO-NCRV) startte een onderzoek.

Kijk de uitzending van De Monitor terug

In de uitzending van 10 januari vertelden leraren over hun ervaringen met de administratiedruk. De uitzending van De Monitor over werkdruk in het basisonderwijs heeft veel losgemaakt bij leraren. Leraren herkennen zich in de verhalen over energievretende administratieve taken.

Staatssecretaris Dekker herkent die verhalen ook:  “Ik heb wel eens samen met leraren al hun lessenadministratie doorgenomen. Map voor map. Wat moeten ze vastleggen en van wie? En dat is een hele kluif. Je bent geen leraar geworden om de hele dag lijstjes en formulieren in te vullen. Als leraar wil je voornamelijk bezig zijn met de ontwikkeling van de kinderen in je klas. Ik sta nog steeds achter mijn uitspraak in de uitzending: Wees kritisch in wat je doet, leg alleen die zaken vast waar het onderwijs beter van wordt en vergeet de rest. Je hebt vaak veel meer ruimte dan je denkt.”

Klik hier om de uitzending van De Monitor terug te kijken.

Jouw knelpunten

Eind januari riep staatssecretaris Sander Dekker leraren in het basisonderwijs via Facebook en deze website op om zich bij hem te melden met concrete voorbeelden van administratieve werkdruk. Dit leverde ruim 200 reacties op, waarvoor veel dank! 

Oplossingen vinden

We gaan de reacties bundelen en maken een top 10 van meest genoemde voorbeelden. Tien docenten worden vervolgens uitgenodigd om samen met de staatssecretaris en de inspectie deel te nemen aan een interactieve werksessie rondom werkdruk. 

Discussieer mee

Je kunt nog steeds meedoen aan de discussie door hieronder een reactie plaatsen. Nieuwe reacties worden echter niet meer meegenomen voor de interactieve werksessie. NB: het kan even duren voordat je reactie zichtbaar wordt, omdat deze eerst worden nagelezen. Alleen ongepaste reacties worden niet geplaatst.

Contact

Met algemene vragen over wet- en regelgeving in het onderwijs kun je terecht bij de Rijksoverheid, via het contactformulier op rijksoverheid.nl of via het (gratis) telefoonnummer 1400. Heb je vragen over het onderwijstoezicht, dan kun je mailen met het Loket Onderwijsinspectie, of bellen via tel. 088-669 60 60, Loket Onderwijsinspectie. Dat kan ook voor signalen of klachten rond scholen.

Reactie toevoegen

U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.

* verplichte velden

Uw reactie mag maximaal 2000 karakters lang zijn.

Reacties

  • Er moet te veel worden vastgelegd in het leerlingvolgsysteem waardoor tijd ontbreekt om tasbare en aanschouwelijk materiaal bijelkaar te halen. Bovendien moeten de kleuters tegenwoordig letters kennen, cijfers kennen. Voldoen aan alles wat voor een schoolkind is bedoeld. Ze zijn er vaak nog niet rijp voor. Kleuters krijgen bij ons een uitgebreid rapport. Zonde van de tijd. We zitten vast aan methodes die slecht inspelen op de kleuters. Maar die volgens kenners voldoen aan de basis. Laat het uit de groep komen, het zal elke keer anders zijn maar door in te spelen op hun belangstelling leren ze meer. Daar heb je tijd voor nodig. Veel observeren, kinderen die opvallen kun je gemakkelijk hulp bieden maar dan moet het niet vast gelegd worden in ster groepjes. Zo werkt het niet bij kleuters. Met de KLOS heb je ervaring genoeg om dat te doen. Een dag aantrekkelijk maken voor de kleuters is een prachtige uitdaging. Maar je moet er wel tijd voor hebben. Zo ook de Amsterdamse woordenlijst. Idioot gewoon, bij ons kennen ze andere woorden combine en hooivork. Dat telt niet. Dit is nog masr een deel van wat frustreert. Gelukkig mag ik er over een paar jaar uit. Arme kleuters met PABO juffen.

    Van: R.Fokke | 23-01-2016, 17:50

  • De CAO slaat nergens op. Je kunt bijvoorbeeld je rapporten/ leerlingvolgsysteem niet klaar krijgen als je dat alleen op school doet, daar zit ook veel werk thuis in.
    Laat iedereen vrij zoals dat eerst was, dan komt ook alles goed en alles is op tijd klaar.
    Bij mij was de woensdagmiddag altijd om ff een uurtje op adem te komen en dan ging ik thuis verder werken. Nu ben ik gaar.
    Denk dat dit geen vermindering is
    van de werkdruk maar eerder een zwaardere belasting

    Van: Margaret | 23-01-2016, 17:46

  • De werkdruk wordt verhoogd door allerlei externen die hun eisen stellen en doordat het geldgestuurd is, risicomanagement, afrekencultuur en er gewerkt wordt met ranking.
    Samenwerkingsverband stelt geld boven wat kinderen nodig hebben, citogetallen worden gebruikt om kwaliteit van scholen te bepalen, enz
    Waar blijft het belang van de kinderen? Bezuinigingen op bestuur en management, decentralisatie van Jeugdzorg, bezuinigingen bij de gemeente, huisvesting naar de besturen, wwz en bang om verplichtingen aan invallers te krijgen en de scholen zijn de dupe: grotere klassen, minder personeel, meer zorgleerlingen, administratie door schijnzekerheid door toetsen en groepsplannen, afrekenen op citoscores, vo scholen die zich in willen
    dekken, geen logopedische screening, geen school-maatschappelijk werk, nieuwe cao.....
    Maar wel leerkrachten die het belang van kinderen voorop willen stellen en dus on spagaat komen. Zij kunnen het niet meer rechtbreien!

    Van: Marjon de Graas | 23-01-2016, 17:33

  • Ieder schoolbestuur is bang voor de inspectie/ publicaties op internet / leerlingenverlies. Voeren druk uit op leraren handelingsplannen. Roosters groepsplannen. Enorme administratieve onzin. Terwijl van Inspectie vaak niet hoeft. Citotoetse n voor kleuters ook tijdverspilling. Beter aandacht richten op leuke lessen voorbereiden Indivudueel met kinderen werken ipv. Werkgroepen kerst enz Administratie en vage studiedagen waar je niks van opsteekt

    Van: Sharon | 23-01-2016, 17:22

  • Teveel dubbele administratie.
    Een programma waarbij alles geïntegreerd wordt of gelinkt aan een ander programma zodat het geïmporteerd wordt, zou al veel eenvoud opleveren.

    Van: Peggy smets | 23-01-2016, 16:16

  • De aanleiding van deze ellende ligt in het het gegeven van de verantwoording. De druk die leraren hiervan voelen is doorgeslagen. Het inspectie(ver)oordeel zorgt voor extra aandacht voor de administratie. Als dan ook nog eens wordt aangegeven hoe wij het met z'n allen in het onderwijs het het beste kunnen doen, dan is de betutteling compleet. Sla de handen ineen en stel een korte lijst doelen op waaraan scholen hun onderwijs aan op kunnen hangen. Geef de leraar op de werkvloer zijn/ haar professionaliteit gevoel terug en waardeer dit! Stop met het over-controleren en het invullen van wat het beste zou zijn voor het onderwijs! Dat weten wij zelf wel. Stop met de druk leggen op en de afrekencultuur t.a.v. de cognitieve vakken. Laat kinderen in het po kind zijn en gun ze een natuurlijke ontwikkeling zonder de grote hoeveelheid toetsen, diagnostiseringen en alle overige kinderverwaarlozing. Gun ze de leerkracht die er voor ze is en niet een die kapot gaat door alle administratie. Heb daar vertrouwen in.....

    Van: I. Gerritsen | 23-01-2016, 16:13

  • Volgens mij is het onderliggende probleem de bewijscultuur die er heerst in het onderwijs. Er wordt niet uitgegaan van de expertise van de leerkracht en daar zou veel meer vertrouwen in moeten komen. Wanneer onze school leerlingen verwijst voor bijv. een dyslexie-onderzoek, moeten er veel schriftelijke bewijzen meegestuurd worden over diverse toetsresultaten. O.a. welke extra lees- en spellinghulp er al aan de leerling is gegeven, welke doelen hiermee bereikt moesten worden en waarom deze doelen al dan niet gehaald zijn. Dit kost uren tijd van leerkrachten. Administratie niet op orde? Dan geen vergoeding van dyslexie-onderzoek, want niet genoeg bewijs. De zorgen die ouders en school hebben zouden bewijs genoeg moeten zijn! Vertrouwen hebben in de kunde van leraren, die echt alles proberen en heus niet ieder kind meteen de onderzoeksmolen in willen sturen zou fijn zijn. Bovendien houden leerkrachten dit nu dus zekerheidshalve ook bij van kinderen waarvan later blijkt dat het niet nodig was. Onnodige administratie, inderdaad. Maar dat weet je pas achteraf en aangezien leerkrachten het beste willen voor hun leerlingen, maken ze toch maar weer die overuren want na een jaar weet je echt niet meer van iedere leerling precies in hoeveel tijd welke woorden goed gelezen werden. En anders krijgt de leerkracht dus de zwarte piet toegespeeld, want hij doet dan zijn werk niet goed...

    Van: Jennie | 23-01-2016, 15:33

  • Werkzaam in po. Wat is mis zijn extra handen in de klas. Zeker nu er steeds meer kinderen in het reguliere po blijven ipv uitstromen naar het speciaal onderwijs. Ook het verhogen van de cito normering is niet reëel. Nu wordt er nog meer geoefend en dan gaat de normering weer omhoog. Wie doorbreekt deze cirkel? Kinderen een onvoldoende geven voor hun ontwikkeling?! Dat kan natuurlijk nooit !!!

    Van: Hanneke | 23-01-2016, 15:00

  • Zelf ben ik schoolleider en ben ik van mening dat die steeds weer mensen uit moet dagen om samen kritisch te kijken naar wat we doen en of daar zaken zijn die we laten vallen.
    De registratie van gesprekken en alles wat we met kinderen doen, kost veel tijd. Dit moet, omdat ouders en samenwerkingsverband steeds kritischer zijn en wij bewijslast moeten kunnen aandragen. Als er meer vertrouwen zou zijn in de leerkrachten en we vanuit diebasis kunnen werken scheelt dit heel veel. Ik vind dat overheid hier ook een flinke taak in heeft m.b.t. Beeldvorming over het onderwijs naar de maatschappij.
    Daarnaast zijn de zogenaamde groeidocumenten van individuele kinderen een crime. Dit kost dagen werk om in te vullen. En dan pas kan er hulp komen voor een kind, als dit al toegewezen wordt. Ga in gesprek en hoor wat vanuit passie en kennis al met een kind gedaan is. Kortom; de sleutel zou vertrouwen moeten zijn. De beeldvorming richting het vak leraar zou de overheid beter weg moeten zetten.

    Van: Mieke Schipper | 23-01-2016, 14:28

  • Nieuwe CAO om de werkdruk te verlichten, heeft mij meer werkdruk opgeleverd. Ik word geacht alle vergaderingen bij te wonen, ook op mijn vrije dagen en deze vallen allemaal onder het kopje
    "opslagfactor". Hierdoor blijft verhoudingsgewijs voor mij minder tijd over voor allerlei taken die mijn groep betreffen dan voor een fulltimer. Altijd terugkomen op je vrije dag geldt ook voor de lesvrije dagen van de leerlingen. Elke dag wat langer werken en vakantiedag(en) inleveren, zorgt voor 6 lesvrije dagen per jaar. En omdat ik parttime werk, wordt van mij verwacht dat de collegiale klasseconsultatie op
    mijn vrije dag plaatsvindt. Neem daarbij de 5 extra dagen ( evenveel voor een parttimer als voor een fulltimer bij ons) in de
    vakanties , die dan wekelijks van de te werken uren afgehaald worden en u zult begrijpen dat er op deze manier steeds minder tijd overblijft voor je groep. En dat knelt enorm inmiddels. Zeker omdat ik met samen met een vervangster de groep draai, waardoor er extra verantwoording en de daarbij behorende taken op mijn takenlijst staan. Ik kom op dit moment in totaal al op 20 x terug op een vrije dag. Honderden euro's aan salaris ingeleverd om van BAPO te genieten. Behoorlijk frustrerend.

    Van: Hilda IJzerman | 23-01-2016, 14:18

  • Als kleuterjuf werk je met thema's. De uitwerking van de thema's vraagt veel tijd, maar doe ik met veel plezier.
    Kleuteridee, pinterest, juf Janneke etc zijn onuitputtelijke bronnen vol ideeën.
    Waar je tegenaan loopt zijn de eindeloze plannen die je op de computer moet invoeren.
    Leerlingprofiel, oudergesprek, groepsplan, leerlingvolgsysteem, HGW etc
    Als het op papier staat is het goed. Voor de oudere leerkrachten die niet onhandig zijn op de computer, maar ook niet handig genoeg om even te knippen en plakken in zo'n document, is dat een bron van ergernis.
    Deze mensen zie je nu massaal afhaken.
    Moe van de papieren rompslomp en ze zijn gefrustreerd omdat ze onvoldoende energie overhouden voor dat wat ze het liefst wil, namelijk "LESGEVEN".
    Groetjes van een oudere juf

    Van: Tineke | 23-01-2016, 13:10

  • De staatssecretaris zegt dat al die administratie niet nodig is. Echter op het moment dat er een kind binnenkomt die extra aandacht nodig heeft, is het wel nodig om dit te administreren. Want mocht dit kind passend onderwijs nodig hebben, dan wil de staatssecretaris wel zwart op wit hebben wat er allemaal ondernomen is, anders kan de school fluiten naar de centen. Hoezo geen administratie??? Een leerkracht heeft tussen de 25 en 35 kinderen in de klas, waar ieder kind de aandacht verdient waar het recht op heeft. Nu gaat veel van die aandacht naar aandachtskinderen, maar het kind wat makkelijk mee kan moet steeds meer zijn eigen weg vinden. Ik ben een ouder van een kind met achterstand op veel gebied, die het nu moet "proberen" in het reguliere onderwijs zolang dit mogelijk is. Maar wanneer is het niet meer mogelijk? Ik merk dat dit voor het onderwijs lastiger wordt. Ik maak me ernstige zorgen om het basisonderwijs. Voortgezet onderwijs is aan de weg aan het timmeren, daar heb ik vertrouwen in. Maar het basisonderwijs nog niet!

    Van: Miranda Peeters | 23-01-2016, 13:00

  • Wat de werkdruk kan verlagen: kleinere klassen met stip op 1! Verder in groep 1 een goed observatie systeem. We moeten nu bijhouden (aankruisen) aan welke doelen we hebben gewerkt. Wanneer we methodes volgen, houden we ons toch aan doelen? Niet steeds alles vernieuwen en veranderen, maar de tijd nemen voor nieuwe dingen. En laat de leerkracht in zijn waarde! Niet steeds van bovenaf dingen opleggen.

    Van: Linda Verwoert | 23-01-2016, 13:00

  • Er wordt erg veel verslaglegging vereist bij elke zorgleerling, terwijl het aantal leerlingen toeneemt. Er moet meer aandacht besteed kunnen worden aan goede, doordachte voorbereiding. Kijk voor goed voorbeeld vooral naar de scandinavische
    landen.

    Van: Lia weeda | 23-01-2016, 12:48

  • Commissies waar je verplicht in moet zitten, nascholing ( ook op jouw vrije dagen als je parttime werkt) , ontwikkeling van jezelf ( verplicht) , administratie ( invoeren gegevens in KLM vokgesysteem, handelingsplannen groep 3 niveau's en daarnaast nog de Zorglln die individueel plan hebben, rapporten schrijven, gesprekken invoeren in lln volgsysteem, notulen vergaderingen ), meer gesprekken vanwege meerdere zorgleerlingen in de groep, dus ook meer administratie en meer tijd in de klas besteden aan Zorglln.
    Naar mijn mening zijn sommige Zorglln beter op hun plek in het speciale onderwijs . Daar krijgen zij echt wat ze nodig hebben en daar is meer specialiteit op het gebied van deze lln. Meer vakken geven in te weinig lesuur. Nakijken ( kom je amper aan toe vanwege vergaderingen van commissies, bouwvergaderingen en teamvergaderingen of nascholing)
    Dan kan het ook zijn dat er lessen klaar staan op de laptopjes en dat internet eruit is of dat de provider van dit vak het niet doet...
    Dan kan je op Digibord ook niets doen....
    En dan komen er vaak tussendoor zaken die even snel geregeld moeten worden...
    Kortom , ik ben nooit klaar met mijn werk en werk thuis altijd nog op de server ( als die het doet),
    Ik weet niet of ik nu alles genoemd heb.

    Van: Vermeulen | 23-01-2016, 12:45

  • Alle kinderen hebben recht op passend onderwijs! Helaas moeten al die verschillende niveaus in een klas nog steeds aangeboden worden door één leerkracht, geen extra tijd, geen extra middelen. Alles moet goed geregistreerd worden. Ouders participeren, zijn mondiger (goed), maar eisen ook dat hun kind voldoende aandacht krijgt (we hebben allemaal prinsen en prinsessen in de klas).
    Passend onderwijs, ik ben voor! Maar dan wel kleinere klassen (max 20 ll) en meer middelen. Minder administratieve rompslomp, méér vertrouwen in het handelen van de leerkracht.

    Van: Monique | 23-01-2016, 12:08

  • Ok, het verbaast me dat hier nog geen reacties zijn geplaatst. Kom op leraren, laat nu van je horen!
    Wat mij betreft zit de werkdruk m inhet eindeloos rapporteren van gesprekken, situaties en handelingsplannen. Maar...ik vind ook dat leraren moeilijk loslaten. Niet alles hoeft gerapporteerd te worden, toch inspectie? Toch blijven alle leerkrachten het doen. Al die taken op de takenlijst gaan vaak over festiviteiten. Nee, afschaffen hoeft niet, maar het kan echt anders! Dus mijn grootste zorg zit m in de mindset van leraren. Laat los, denk niet alleen aan de kinderen, maar ook eens aan jezelf. Wat hebben kinderen aan overspannen, ontevreden, vermoeide leerkrachten? Heb vertrouwen in jezelf, stop met je verantwoordelijk te voelen voor alles om je heen. Doe je taak, geef les, coach, ondersteun en geniet van blije kinderkoppies!

    Van: Brit | 23-01-2016, 11:13

  • Sinds de komst vd groepsplannen, groepsoverzichten en het invullen van Zien ed met leerlingaantallen van boven de 30 is er simpelweg geen tijd meer om je lessen gedegen voor te bereiden of nieuwe lessen te maken/ bedenken.
    Dat wat ons vak leuk maakt is de das omgedaan en worden we zelf een voor een ziek.
    Zo jammer!

    Van: Inge van Heteren | 23-01-2016, 10:51

  • toetsen drie keer invoeren. Eerst in cito volgsysteem (snap ik), dan in groepsplan, zodat je weet hoe je verder moet (snap ik), maar ook nog eens in het groepsoverzicht (snap ik niet). Sowieso snap ik niet waarom je ook nog een groepsoverzicht moet maken, al die informatie kan je ook uit een groepsplan halen of erin zetten. Groepsplannen zijn veel te uitgebreid. Je moet voor drie groepen precies aangeven wat je doet, wanneer en hoe je dat evalueert en dat voor vier vakken per groep. Moet bondiger en overzichtelijker kunnen. Basisgroep administreren is eigenlijk onzin, zij volgen gewoon de basis, dat weet iedere leerkracht hoe dat werkt. Groepsplannen zijn nu zo onoverzichtelijk door alle informatie, dat ze hun doel voorbij schieten. Dan moet je ook nog iedere dag bijhouden wat je met een bepaald groepje hebt gedaan, hoe het ging en hoe nu verder. Onzin!! Ja voor de overdracht aan je duo collega, hou je de grote lijnen bij zodat hij/zij verder kan, maar een goede leerkracht weet wat er speelt in de groep en kan vanuit het groepsplan prima een lijn bedenken en volgen. In een combiklas heb je 6 groepen en minimaal 8 groepsplannen, dat is niet te doen naast de rapporten die ook nog geschreven moeten worden. Sommige scholen maken voor vier perioden groepsplannen, 2x lijkt me genoeg. Eerst half jaar, tweede halfjaar. In de tijd ertussen, pas je echt wel dingen aan, ook al staat het niet op papier/in groepsplan. Je neemt bijna iedere maand methodetoetsen af en adminstreert die, naar aanleiding daarvan pas je toch je lessen aan. Dat hoeft niet allemaal op papier en goede leerkracht doet dat. VERTROUWEN in de leerkracht moet terug.
    En meer ondersteuning bij rugzakkinderen. Leuk dat ze allemaal op de basisschool moeten blijven en waar dat mogelijk is doen, maar wel met betere ondersteuning of meer handen in de klas (klassenassistent), anders is het niet te doen en leiden alle kinderen + leerkrachten eronder. Sowieso in een combigroep een klassenassistent, geeft meer rust!

    Van: Janet Hadderingh | 23-01-2016, 10:49

  • zorgen voor vakleerkrachten muziek/gym. Vaak struikelblokken.. Wat nu weer te doen, vraagt veel energie.. En ik denk dat hierdoor ook een kwaliteitimpuls ontstaat voor deze vakken!

    Van: Gerben busscher | 23-01-2016, 10:45