Werkdruk: wat zijn volgens jou de knelpunten?

Als leerkracht in het basisonderwijs kan de werkdruk hoog zijn. Je kan veel tijd en energie kwijt zijn met de administratie, het invullen van formulieren en het bijhouden van lijstjes. Terwijl je eigenlijk bezig wilt zijn met de ontwikkeling van de kinderen in je klas. Het televisieprogramma De Monitor (KRO-NCRV) startte een onderzoek.

Kijk de uitzending van De Monitor terug

In de uitzending van 10 januari vertelden leraren over hun ervaringen met de administratiedruk. De uitzending van De Monitor over werkdruk in het basisonderwijs heeft veel losgemaakt bij leraren. Leraren herkennen zich in de verhalen over energievretende administratieve taken.

Staatssecretaris Dekker herkent die verhalen ook:  “Ik heb wel eens samen met leraren al hun lessenadministratie doorgenomen. Map voor map. Wat moeten ze vastleggen en van wie? En dat is een hele kluif. Je bent geen leraar geworden om de hele dag lijstjes en formulieren in te vullen. Als leraar wil je voornamelijk bezig zijn met de ontwikkeling van de kinderen in je klas. Ik sta nog steeds achter mijn uitspraak in de uitzending: Wees kritisch in wat je doet, leg alleen die zaken vast waar het onderwijs beter van wordt en vergeet de rest. Je hebt vaak veel meer ruimte dan je denkt.”

Klik hier om de uitzending van De Monitor terug te kijken.

Jouw knelpunten

Eind januari riep staatssecretaris Sander Dekker leraren in het basisonderwijs via Facebook en deze website op om zich bij hem te melden met concrete voorbeelden van administratieve werkdruk. Dit leverde ruim 200 reacties op, waarvoor veel dank! 

Oplossingen vinden

We gaan de reacties bundelen en maken een top 10 van meest genoemde voorbeelden. Tien docenten worden vervolgens uitgenodigd om samen met de staatssecretaris en de inspectie deel te nemen aan een interactieve werksessie rondom werkdruk. 

Discussieer mee

Je kunt nog steeds meedoen aan de discussie door hieronder een reactie plaatsen. Nieuwe reacties worden echter niet meer meegenomen voor de interactieve werksessie. NB: het kan even duren voordat je reactie zichtbaar wordt, omdat deze eerst worden nagelezen. Alleen ongepaste reacties worden niet geplaatst.

Contact

Met algemene vragen over wet- en regelgeving in het onderwijs kun je terecht bij de Rijksoverheid, via het contactformulier op rijksoverheid.nl of via het (gratis) telefoonnummer 1400. Heb je vragen over het onderwijstoezicht, dan kun je mailen met het Loket Onderwijsinspectie, of bellen via tel. 088-669 60 60, Loket Onderwijsinspectie. Dat kan ook voor signalen of klachten rond scholen.

Reactie toevoegen

U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.

* verplichte velden

Uw reactie mag maximaal 2000 karakters lang zijn.

Reacties

  • Het woordje 'te" geeft eigenlijk de problemen wel aan: te druk, te veel kinderen, te veel probleemkinderen, te veel administratie, te veel overlegmomenten, te veel administratie ( nee, die staat niet dubbel), te veel onmacht, te weinig aandacht voor expressievakken, omdat er te weinig tijd is in het rooster, omdat er te veel aandacht geschonken moet worden aan taal en rekenen. Dat is nodig, tuurlijk, daar zijn we voor, maar niet om te veel kinderen te lang lastig te moeten vallen en nergens anders meer aan toe te moeten komen. Hoofdrekenen? De staatssecretaris kan het zelf niet. Te veel aan zijn hoofd waarschijnlijk. Ik kan nog wel een kwartiertje door gaan, maar dat kost me te veel tijd.

    Van: Sitta | 26-01-2016, 19:23

  • Als moeder van 2 kinderen die gebruik maken van passend onderwijs, vind ik het te zot voor woorden dat dit absoluut niet goed loopt. Dit komt niet door de vele administratie zoals op de basisschool. U zou mij ( en w.s. vele anderen ) een groot plezier doen om naar beide punten eens goed te kijken. Ik zou niet willen dat mijn kinderen een verloren generatie gaat worden.

    Van: Inge Hengstman | 26-01-2016, 19:08

  • - bestuur kan ONGECONTROLEERD gang gaan met vreselijke gevolgen voor leraren (banen verdwijnen), niet bij het bestuur zelf (uiteraard).
    Ik begrijp echt niet dat dat kan en mag...

    - taakbeleid/normjaartaak is/zijn werkelijk ONFATSOENLIJK (hoe kan ik duidelijk maken dat buiten t PO om niemand dit zou pikken - de makke schapen- inderdaad - en U maakt daar gebruik van en dat neem ik u echt kwalijk)

    - lonen zijn VEEL te laag (ja, ik zeg t maar eens voordat t u denkt dat ik alleen voor de gezelligheid werk, of alleen n beetje bijbeun , nee ik heb gewoon n huishouden te draaien!)

    - gewichtsregeling deugt niet (meer)

    hier laat ik t voor nu bij ...

    Van: juf bovenbouw PO | 26-01-2016, 17:14

  • Geachte heer Dekker,
    Als de leerkracht ècht oog moet kunnen hebben voor en ècht met hoofd, hart en handen moet kunnen werken aan de persoonlijke ontwikkeling en individuele talenten van zijn leerlingen dan zal er eerder wat gedaan moeten worden aan de groepsgrootte dan aan de administratieve werklast. Op deze laatste heeft elke school zelf invloed, maar de eerste is een kwestie van landelijk beleid. Flink naar beneden brengen van de gemiddelde groepsgrootte in het primair onderwijs is een eerste stap die m.i. gezet moet worden om de werkdruk te verlagen. Om daarmee het kind weer de aandacht te geven die het aan de basis nodig heeft en verdient, om de leraren de tijd en rust te geven om kinderen van nu 21e-eeuws vaardig en waardig voor te kunnen bereiden op de toekomst. Een tweede stap zou m.i. die van meer handen in de groep zijn. Passend onderwijs vraagt steeds vaker om passende kindgerichte interventies zoals bijv. eigen leerwegen en portfolio gesprekken. Kinderen zijn in hun ontwikkeling tot zelfstandigheid gebaat bij succeservaringen, zelfkennis en zelfontplooiing, intrinsieke motivatie, growth mindset, doorzettingsvermogen, creativiteit, het ontdekken van hun talenten en ga zo maar door. Dat vraagt steeds vaker om kind specifieke aanpassingen in tijd en aandacht. Die moet dan wel zonder meer geboden kunnen worden. Ten derde mag er m.i.gekeken worden naar het systeem dat niet meer van deze tijd is. Onderwijs kan anders georganiseerd en ingericht. Meer gebruikmakend van technologie, talenten van leerkrachten en expertise buiten de school. Teams hebben ook meer tijd nodig om hun innovatiekracht in onderzoek en uitvoerbare plannen te vatten. Deze tijd is ze in het huidige systeem niet gegeven.

    Met een vriendelijke groet,
    Annelie Meuleman-Jager Med.
    leerkracht, IB-er, onderwijsinnovator
    Epe

    Van: Annelie Meuleman-Jager | 26-01-2016, 17:14

  • Graag meer duidelijkheid en concreet wat er vanuit inspectie gevraagd wordt
    . Meer vertrouwen in leerkrachten waardoor minder administratie nodig is. Concreet advies aan bestuur,ibers en directeuren. Wij als leerkrachten horen allee n maar HET moet van inspectie. Ik ben het met mijn kop tegen de muren aan knallen zat en geef het, net als een aantal collega's op. Was strijdvaardig maar wordt er zo moe van dus helaas, knap volledig af. Heb ideeën maar is geen ruimte voor. Dus.......informeer de ib,directeur en bestuur graag zo concreet mogelijk.

    Van: Bianca Olivier. | 26-01-2016, 17:10

  • Er wordt té weinig naar het kind gekeken, Onderstaand gedichtje spreekt voor zich:

    Dag, lief kind.
    Ik laat je maar weer gaan.
    Ook al word je weer langs de lat gelegd,
    Gemeten en gewogen
    Als ik zou bepalen dan zou dat niet meer mogen.
    Dan keek de juf naar hoe jij sprankelend de klas steeds binnen stapt.
    Dan genoot de juf van hoe jij voor je klasgenootje klapt;
    Dat jongetje dat alleen naar school toe is gefietst.
    Dat vind jij zo knap, maar de juf, ze zag dat niet.
    De juf heeft de tempo-toets al klaargelegd, want de juf moet van iemand weten hoeveel sommen jij kan maken,
    Terwijl jij, nog steeds onder de indruk, aan mama wil gaan vragen of je ook eens alleen op de fiets die euforie mag smaken.
    En van rekenen naar DMT, want hoeveel woordjes jij kan lezen, telt voor iemand ook weer mee.
    Terwijl jij expressief en sprankelend kind, steeds weer de juiste toon bij het voorlezen vindt.
    En na de pauze naar Cito-spelling waar jij je buigt over woorden die je waarschijnlijk niet kent en waar je gelukkig niet bang voor bent.
    Want wat ze ook roepen, expressief en sprankelend kind:
    Het maakt mij niet uit wat het leerlingvolgsysteem van jou vindt!
    Ik kijk naar jouw ogen, naar jouw gedrag, ik kijk naar hoe jij
    beweegt en wat jij bedacht. Elke morgen wanneer jij weer gaat, denk ik:
    Dag lief kind, ik laat je weer gaan, maak jij maar het verschil in dit prestatiegerichte bestaan!

    Van: Pleun | 26-01-2016, 14:26

  • Ik maak werkdagen van zo'n 10 uur, om met name het administratieve gedeelte op orde te krijgen en te houden. Op deze manier houd ik geen tijd en energie meer over om datgene te doen wat ik verreweg het leukste vind aan mijn baan en waar ik mijn creatieviteit in kwijt kan: lesvoorbereidingen. Is het kind zelf nog wel belangrijk of alleen zijn prestaties? Ik ben ervan overtuigd als we het kind werkelijk centraal zetten, de rest vanzelf wel komt!

    Van: Monique | 26-01-2016, 14:08

  • Ik voel me 'geharnast' en dat bezorgt mij erg veel stress. Ik heb erg vaak het gevoel dat ik niet meer mezelf mag zijn. Alles moet volgens modellen en regels die ons via 'dure studiedagen' opgelegd worden en waarop we beoordeeld worden. Het is toch te gek dat er mensen naar je komen kijken met een afvinklijst waarop aangekruist wordt wat je al doet. Het gaat ten koste van de sfeer in de groep (die naar mijn mening het aller- allerbelangrijkste is!). Alles draait ook om de CITO's en niet meer om het kind. En om tot die resultaten te komen, moeten we tot in detail alles op papier zetten mbv groepsplannen, groepsoverzichten............Zijn we met z'n allen niet een beetje aan het doordraaien?!

    Van: Merel | 26-01-2016, 13:58

  • Passend onderwijs is een mislukking. Leerlingen die overduidelijk in een SBO horen te zitten hebben een andere aanpak nodig en speciale aandacht. Ook CITO vind ik zo passé. Afschaffen die handel

    Van: Redouan | 25-01-2016, 21:34

  • Suggesties: korte! en overzichtelijke groepsplannen met geen onleesbare vaardigheidsscores maar bv niveauwaardes; een maximum van individuele hp's instellen (of afschaffen); meer uren/geld voor ib'ers zodat deze tijd heeft de leerlingen te kennen en begeleiden; vertrouwen in de leerkracht, ga ervan uit dat die haarfijn weet wat goed is voor een kind en welk niveau aansluit ipv dat dit eerst uitgebreid op papier moet en er vervolgens anderen over beslissen (kost teveel tijd); meer taakuren voor voorbereiding; minder studiedagen en vergaderingen, die de laatste jaren vooral gaan over hoe je je administratie bijhoudt; veel meer oog voor welbevinden vd kinderen en sfeer in de klas ipv alleen resultaten. Kortom: heel graag vertrouwen terug in de leerling, de leerkracht en het lesgeven!

    Van: Freya Boersma | 25-01-2016, 20:15

  • Geachte heer Dekker,

    Ik heb u enige tijd geleden een brief gestuurd waarin ik het probleem van de werkdruk al duidelijk gemaakt heb. Deze brief is door andere leraren ook aan u doorgestuurd. Van een van uw ambtenaren heb ik op deze brief een nietszeggend antwoord ontvangen. En nu gaat u met de leraren om de tafel? Omdat het op de televisie is geweest en u er niet meer onderuit kunt? Als u echt begaan bent met de werkdruk van leerkrachten had u het signaal van een bezorgde directeur zeker serieus kunnen nemen.
    Helaas kan ik niet op korte termijn met u in gesprek omdat ik in Qatar de belangen van het Nederlands Onderwijs in het buitenland behartig. Dat moet wel, want daarvoor is de subsidie door uw Ministerie geschrapt.
    Met vriendelijke groet,

    Peter van 't Hof
    voormalig directeur basisonderwijs
    NTC-coordinator Compass International School/De Globetrotter
    Doha, Qatar

    Van: Peter van 't Hof | 25-01-2016, 19:04

  • Oplossingen:

    - Een academisch geschoolde "IBer" (1 per 10 lkr) die er alleen maar is om leerkrachten te ondersteunen bij het plannen, verantwoorden, en evalueren. (Leerkrachten zijn goed in lesgeven, en hebben niet standaard de vaardigheden om goed stukken te kunnen schrijven, evaluaties en plannen op papier te zetten, analytisch na te denken, etc.) Deze IBer is verantwoordelijk voor het (na gesprek met leerkracht) op papier zetten, en de leerkracht blijft de uitvoerder. Een andere IBer houdt zich dan bezig met ouders, aanvragen, aanmeldingen, onderwijsverbetering, etc.

    - Assistenten voor het kopieren, nakijken, en stofzuigen.

    - Leerkrachten worden niet meer als hoofdverantwoordelijke aangesteld voor het evalueren van een lesmethode, het bedenken hoe we de engelse lessen gaan vormgeven in de school, het bewaken van de onderwijskwaliteit dmv een instrument zoals WMK, het bedenken van een pestprotocol, etc. Hier is de directie en IB voor, en indien aanwezig, de taalcoordinator en dat soort beter betaalde mensen.

    Van: Monique | 25-01-2016, 15:56

  • Graag ga ik in deze roerige onderwijstijd in discussie voordat we met z'n allen weer slaafs beginnen aan het afnemen van de Cito Eindtoets. Waarover ik al met menig collega´s van andere scholen in discussie ben over het oefenen voor deze toets. Waar gaat dit over? Waarom gebruiken we de tijd die we met kinderen hebben om te oefenen voor een, in mijn ogen, nietszeggende toets.
    Terwijl er in de wereld dingen gebeuren waar we over moeten nadenken en spreken met kinderen.
    Zolang er landelijk wordt getraind op de Citotoetsen, zal de norm blijven stijgen. De scholen die hiervoor passen worden hierdoor afgestraft. Dat is niet eerlijk, waarom zouden we een kind trainen tot een bijvoorbeeld Havo score als hij daar helemaal niet thuis hoort.
    Graag hoor ik van u.
    Vriendelijke groeten,
    Niké Admiraal
    Schagen

    Van: Niké Admiraal | 25-01-2016, 15:05

  • Beste Sander Dekker,
    We moeten praten.
    Op 10-01 jl. was er een uitzending over werkdruk in het onderwijs op tv. Ik ben zelf werkzaam in het onderwijs. Inmiddels sta ik 6 jaar voor groep 8 en zou heel graag met u in discussie gaan over de manier van toetsen. Ik ben namelijk van mening dat dat voor werkdruk zorgt.
    Vinden wij het in Nederland echt het aller belangrijkst dat een kind goed kan rekenen, spellen en begrijpend lezen?
    Natuurlijk is dat een belangrijk onderdeel, maar toe beste meneer Dekker, ga eens snel de klassen in en bedenk eens dat er nog veel meer is dan 1/7 + 1/3.Ik werk nu 6 jaar op een OGO(ontwikkelingsgericht onderwijs) basisschool waar wij andere zaken ook belangrijk vinden. Namelijk, naast de belangrijke vakken rekenen, spelling, w.o. en begrijpend lezen, het voor jezelf opkomen en zelfverzekerd zijn. Ook nieuwsgierig in de wereld staan en een goed reflecterend vermogen hebben.
    Zadelen we kinderen in deze tijd niet op met een, voor sommige extreem moeilijke toets die hun zelfvertrouwen niet ten goede komt?
    Het Jeugdjournaal geeft jaarlijks het kind met de hoogste Cito eindtoetsscore een taart. Moet deze taart eigenlijk niet zijn voor de kinderen die zich drie dagen lang te pletter ploeteren op deze toets? Van hen is het pas een prestatie.

    Van: Niké Admiraal | 25-01-2016, 15:05

  • Knelpunten:
    - Schoolgebouw schoonhouden
    - Boze ouders, bezorgde ouders, dus teveel oudergesprekken
    - Directie die zelf niet begrijpt welke administratie welk doel heeft, en hier dus ook geen keuzes in kan maken. Dit wordt overgelaten aan IB, die dit ook niet altijd begrijpt.
    - Directie laat zich leiden door wat men denkt dat de Inspectie wil
    - De ene na de andere 'verbetering' wordt halfslachtig ingevoerd in het schoolsysteem.
    - Te grote klassen, zonder extra ondersteuning van RT en rugzakbegeleiders

    Van: Monique | 25-01-2016, 15:03

  • Om de zoveel jaar worden de normen van de CITO toetsen aangescherpt, maar........kinderen worden gemiddeld niet steeds slimmer!
    Natuurlijk proberen we allemaal het maximale uit ieder kind te halen, maar kinderen worden ook niet gemiddeld steeds langer.....

    Van: Ester Hartgers | 25-01-2016, 12:59

  • Knelpunt: te grote groepen met te veel zorgleerlingen, te weinig extra handen in de groep.
    Oplossing: maximaal 25 leerlingen in een groep, minimaal 1 onderwijsassistente op een school!

    Van: Ester Hartgers | 25-01-2016, 12:56

  • Knelpunten:
    - het aantal ll'en in de klas (laatste jaren 38, 36, 32 en nu 34 ll'en in de groep) ; zo heb je per ll te weinig tijd/aandacht. Dit werkt frustrerend omdat je ze niet de aandacht kan bieden waar ze recht op hebben.
    - dubbele administratie: op meerdere "plekken" gegevens invoeren (dubbel werk); deze gegevens analyseren en verwerken in groepsplannen (o.a. spelling/rekenen/technisch lezen/sociaal-emotioneel plan) en tot de conclusie komen dat er te weinig tijd is om de plannen daadwerkelijk uit te voeren.
    - teveel groepsplannen: liever 1 werkbaar document waar alles op staat (hooguit 2 A4-tjes)
    - nakijken (per dag ong 6 stapels van 34 schriften): niet te doen
    -taakuren; allemaal na schooltijd en dit gaat ten koste van de lesvoorbreidingstijd
    - geld voor RT'ERS en onderwijsassistenten op school: extra handen in de klas en op school zouden voor veel verlichting zorgen zeker tijdens de vele drukke periodes en de grote groepen.
    - duidelijk voor leraren wat de inspectie van hen verwacht (= een overzicht op papier)
    - passend onderwijs is een mooi streven, maar onrealistisch gezien de grote groepen en onvoldoende geschoolde leerkrachten en faciliteiten op scholen.

    Van: Emmy | 25-01-2016, 10:08

  • Fijn dat reacties uit het werkveld serieus genomen worden. Het meest heikele punt is m.i. de onderwijsinspectie. ALLES draait om de resultaten. Alles wat 'moet' en genoteerd moet worden....moet van de inspectie! Een kindje extra laten kleuteren.....dat wil de inspectie niet! Ik vraag mij af: passend onderwijs, is dat nou onderwijs aangepast aan het kind of onderwijs aangepast aan de inspectie? Je zal maar wereldwijd als "zwakke school" te boek staan op internet!! Laten we met elkaar kinderen accepteren hoe ze zijn en zorgen dat ze gelukkig zijn, alleen dán kan je uit een kind halen wat erin zit. Ongeacht of het een A, B, C, D of een E is!! Vertrouw vooral op de deskundigheid van de leerkracht, wij zijn niet voor niet juf/meester geworden. Laat de onderwijsinspectie niet "afrekenen" maar meedenken. En laat op internet weten wat de 'goede' kanten van de school zijn!
    Ik hoop van ganser harte dat hier iets mee gedaan wordt, maak het onderwijs weer leuk, voor alle partijen!!!

    Van: Hanneke Roosenbrand | 24-01-2016, 23:19

  • ik ben intern begeleider op een basisschool. De afgelopen jaren zie ik dat de werkdruk in het onderwijs is toegenomen. Er zijn steeds meer kinderen met zorg op de reguliere basisscholen gebleven ipv naar het speciaal onderwijs gegaan. Hierdoor is de zorg in de klassen zeer divers. Leerkrachten moeten al deze leerlingen bedienen terwijl ze hier niet voor opgeleid zijn. In de volle klassen krijgen deze leerlingen niet de aandacht die ze nodig hebben. Dit gaat ook ten koste van de leerlingen die aan de bovenkant meer uitdaging nodig hebben en de overige leerlingen. Daarnaast moet alles vastgelegd worden. Ook ik als intern begeleider heb steeds meer, nav passend onderwijs, administratie. Eer dat ik een onderwijsarrengement voor een zorgleerling voor elkaar heb ben ik 13 a4tje, een plan van aanpak en soms een ontwikkelingsperspectieven verder. Dit moet echt anders!
    Er zijn nog een aantal andere zaken die ik hier wil noemen:
    -ik vind dat de reiskostenvergoeding echt beneden de maat is. Een voorbeeld: mijn man rijdt iedere dag 40 km en dat 5 dagen per week. Dat is 800 km per maand. Hiervoor krijgt hij een vergoeding van 63 euro per maand. Dit bedrag is niet in verhouding tot de kosten die er gemaakt worden.
    -daarnaast vind ik de niet-lesgevend taken te groot tov de lesgevende taken. Het accent moet mi liggen op de lesgevend en de voorbereiding daarvan. In het onderwijs heerst echt een vergadercultuur, werkgroepen, etc...
    Daar gaat zoveel tijd inzitten dat ten koste gaat van de leerlingen.
    -ook zou het wenselijk zijn wanneer er dagelijks 1 leerkracht ambulant is in de school. Er komen vaak situaties voor waarbij je als leerkracht even uit de klas moet: een kind dat valt, een kind dat in zijn/ haar broek geplast heeft, een boos kind, een ouder die 's ochtends boos aan de deur staat, een collega die het even te zwaar heeft en even uit de klas moet, het individueel toetsen van zorgleerlingen,etc...
    Kortom, genoeg te veranderen in het onderwijs.

    Van: C.zoutewelle | 24-01-2016, 22:26