Weblogbericht | 25-04-2014 | Redactie

OCW organiseert werkbezoeken samen met deze Kritische Vrienden, maar zij ontplooien ook eigen initiatieven, zoals onderstaand collegiaal bezoek. Zij hoorden via via over het Cals College, en dachten: daar gebeurt iets!

door Ilja Klink

Ilja Klink is schoolleider van het Hyperion Lyceum in Amsterdam en ‘kritische vriend’ van de Lerarenagenda.

Op 4 februari 2014 bezocht ik samen met Rob Schrijver, kritische vriend en bestuurslid van de beroepsvereniging docenten MBO het Cals College in Nieuwegein, een school met bijna 2000 leerlingen. Daar spraken we met Robert van der Sijde (afdelingsleider) en Jeroen Kwaaitaal (schoolleider).

Op zijn website zegt het Cals het volgende over zichzelf:
'Een school waar je je thuis voelt, dat is het Cals College. Op het Cals College staan cultuur, technasium, tweetalig vwo en internationalisering centraal. Dans, muziek, drama, film en beeldende kunst, we hebben alles in huis. Met projecten, internationale uitwisselingen, talentmiddagen en workshops ga je op zoek naar je talent en zorgen we voor vernieuwend onderwijs. Cals College Nieuwegein biedt havo, (tweetalig) vwo en gymnasium aan.'

Hieronder volgt een kort verslag naar aanleiding van een aantal vragen die ik beide heren stelde met de Lerarenagenda in mijn achterhoofd.

Leeft de lerarenagenda op het Cals?

‘Nee, niet echt. Het blijft toch een beleidsstuk. Docenten zijn meer betrokken bij de dagelijkse uitoefening hun vak, maar misschien is het wel interessant voor de schoolleiders die zich bezighouden met opleiden. Wij werken met interne coaches, trainees van Eerst de Klas en zijn een academische opleidingsschool.’

Waar is de school trots op? Wat zou jullie voorbeeld van best practice zijn?

‘We zijn erg trots op het vak Onderzoeken &Ontwerpen (O&O) en op hoe het vak zich ontwikkelt. O&O vinden we een voorbeeld van een vak waar docenten en leerlingen op een uitdagende manier onderwijs maken. Het team is enthousiast bezig met ontwerpen in samenwerking met de universiteit waar thematisch gewerkt wordt. Wij nemen het thema over. Dit is een verrijking voor de school.’

Op de site van het Cals College lezen we over O&O:
'Een nieuw vak
Je krijgt een nieuw vak: Onderzoeken en Ontwerpen (O&O). Bij O&O werk je gedurende het jaar aan verschillende projecten van circa acht weken. Je werkt in kleine groepjes in opdracht van een bedrijf of instelling. Je ontwerpt en maakt als levensmiddelentechnoloog in opdracht van een snackfabrikant een gezonde kroket of je maakt een ontwerp voor de herinrichting van een leegstaand kantoorpand.'

Je verwerkt veel kennis en je leert je fantasie gebruiken bij het vinden van oplossingen. Je leert volgens een planning te werken, gericht op de deadline wanneer de opdracht klaar moet zijn. Ieder project wordt afgesloten met een presentatie aan de opdrachtgever. Zoals bij ieder vak krijg je cijfers die meetellen. Belangrijk voor je cijfer is niet alleen het eindresultaat, maar ook de manier waarop je tot dat resultaat bent gekomen.

‘Ook zijn we trots op de sfeer die hier op school heerst en op onze collega’s. Wij zijn denk ik een school die naar buiten gericht is. We betrekken ouders en externen actief. Zo hebben we een ouderklankbordgroep en doen we aan peer to peer reviews met andere scholen die bij ons op bezoek gaan en wij bij hen.’

‘Onze school kent van oudsher een grote mate van vrijheid voor docenten. In het verleden zorgde dit wel eens voor ruis; wie was waar met welke leerlingen op excursie?, maar dit is sinds een paar jaar meer gekanaliseerd. Er kan nog steeds heel veel, maar alles is overzichtelijk gemaakt. Helaas konden hierdoor sommige dingen niet door gaan, maar in de praktijk werkt dit toch beter.’

Op welke punten kan de school zich nog ontwikkelen?

‘We moeten de havisten beter gaan bedienen. Daar valt nog een heleboel te behalen. Het is van belang een stevige Havo neer te zetten.’

‘Ook zijn we bezig met differentiatie in de les. We doen al veel aan talentontwikkeling buiten de les, zoals bijvoorbeeld Chinees, maar we willen nu ook dat docenten zich binnen de les meer gaan bezig houden met de verschillen tussen de leerlingen. Daarom hebben we de afgelopen drie jaar gewerkt met het thema stretching. Dit houdt in dat je de leerling uit zijn comfort zone haalt, dat je hem uitdaagt, soms op zijn tenen laat lopen, het maximale uit hem haalt. Natuurlijk valt het thema breed en gaat het ook op voor docenten. Zij hebben stretching opgenomen in hun sectiewerkplan en denken zo na om op een andere manier sommigen van hun lessen in te vullen.’

Zijn er dingen waar de school last van heeft? Wat remt jullie af?

‘De urennorm. Wat een gedoe. Gelukkig gaat dit wel veranderen.’

‘Een ander voorbeeld is de maatschappelijke stage. Die was verplicht en is door ons stevig geïmplementeerd in het curriculum van de school. Nu gaat daar zomaar een streep doorheen. Dat is zonde van de tijd en moeite. Tegelijkertijd was het ook moeilijk om voor iedereen een mooie en passende stage te organiseren. Het was een arbeidsintensieve onderneming.’

Hebben jullie nog eens wens, een tip of een kritische noot voor de beleidsmakers van het ministerie?

‘Maak leiderschap een punt van aandacht binnen de lerarenopleiding. Leer de studenten hoe ze zich positioneren in de klas. Hoe stellen ze zich op, hoe houden ze orde? Het lijkt wel alsof hier geen aandacht voor is binnen de opleidingen.’

‘Daarnaast moet de bureaucratische rompslomp rondom havisten die voor sommige vakken ook VWO-examen doen verdwijnen. Het is al mogelijk in de praktijk, waarom is het dan zo moeilijk om aan te vragen, om toestemming te krijgen en waarom duurt het zo lang. Dit moet makkelijker kunnen.’

Reactie van het ministerie van OCW, team Toptalenten:

‘Allereerst: wat goed dat het Cals College leerlingen de mogelijkheid biedt om vakken op een hoger niveau af te ronden. Het zou mooi zijn als alle scholen dit deden! OCW wil scholen stimuleren om dat meer te doen, maar ook helpen om praktische belemmeringen weg te nemen.

Het signaal over de administratieve rompslomp is daarom belangrijk. Dat willen we meenemen in de uitwerking van het Plan van Aanpak Toptalenten dat in maart uitkwam. Daarin schrijft staatssecretaris Dekker:

“Er komen in het voortgezet onderwijs meer mogelijkheden voor leerlingen om vakken op een hoger niveau te volgen. Waarom zou een rekentalent op het vmbo geen wiskunde kunnen afronden op havo- of vwo-niveau? Daar waar wet- en regelgeving dergelijke flexibiliteit nog in de weg staat, zal ik met aanpassingen komen. Daarnaast ga ik in gesprek met scholen om dit in hun onderwijs ook te realiseren.”

Hier vind je het hele Plan van Aanpak.