Hoe (on)duidelijk is de urennorm voor het mbo?

Weblogbericht | 05-06-2015 | Redactie

Kortgeleden heeft het ministerie van OCW op Facebook, LinkedIn en via Twitter aan mbo-professionals de vraag gesteld: ‘zijn de regels rondom de mbo-urennorm duidelijk en weet je waar je vanaf mag wijken?’ Uit de reacties bleek dat de nieuwe regels niet voor iedereen duidelijk zijn. Want waarom is de urennorm eigenlijk veranderd? Wat is de definitie van onderwijstijd? En is er ruimte om van de urennorm af te wijken? 

Vijf vragen beantwoord over de mbo-urennorm

1. Hoe zit het nu met die veranderde urennorm in het mbo?

Leerlingen hebben recht op voldoende uren onderwijs (onderwijstijd) van goede kwaliteit. Daarom zijn er voor scholen - waaronder het mbo - urennormen vastgesteld. Ofwel, het minimum aantal lesuren dat een leerling jaarlijks moet krijgen. In de veranderde urennorm dragen de onderwijsinstellingen de verantwoordelijkheid voor de onderwijskwaliteit. Scholen moeten zorgen voor goed en intensief onderwijs, maar de onderwijsteams krijgen meer dan voorheen vrijheid hun programma zelf in te richten. Ook kunnen scholen onder bepaalde voorwaarden afwijken van de urennorm. Dit kan zolang de kwaliteit van het onderwijs maar goed is. De school moet een volwaardig, evenwichtig en uitdagend onderwijsprogramma bieden met voldoende uren, een goede mix van werkvormen en adequate begeleiding. Als de school hierin slaagt, is het toezicht van de inspectie terughoudend. Het toezicht op onderwijstijd richt zich met name op instellingen waar twijfel is over de onderwijskwaliteit.

Lees in dit rapport van de Inspectie van het Onderwijs wat deze verandering in urennorm betekent voor het toezicht op mbo-instellingen.

2. Wat valt onder ‘onderwijstijd’?
Onder ‘onderwijstijd’ verstaan we onderwijs dat wordt gegeven onder de verantwoordelijkheid van een bevoegde docent. In de urennorm is daarbij vanuit gegaan dat er in het mbo vaak onderwijs wordt gegeven door een multidisciplinair onderwijsteam met daarin naast die bevoegde docenten ook instructeurs, gastdocenten en studiebegeleiders.

Onderwijstijd is geen doel op zich, maar een middel om een doel te bereiken. Het gaat om goed kwalitatief onderwijs met effectieve en efficiënte leerroutes, goede resultaten en tevredenheid van studenten, ouders en het bedrijfsleven.

3. Wat zijn de verschillen in de urennormen voor de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) en de beroepsopleidende leerweg (bol)?

Voor zowel bbl- als bol-opleidingen gelden richtlijnen voor het minimum aantal uren dat aan een bepaald type onderwijsactiviteit moet worden besteed. Er is een verdeling gemaakt tussen begeleide onderwijstijd (bot) of beroepspraktijkvorming (bpv). 

Voor de bol-opleidingen geldt dat de onderwijsinstelling de uren over de jaren mag verdelen zoals gewenst, zolang het totaal aantal uren wordt gehaald en gekeken is naar de eisen voor het eerste jaar. Voor het eerste jaar van de opleidingen op de niveaus 2 t/m 4 geldt een norm van 700 uur begeleide onderwijstijd. Voor de bbl geldt de urennorm per studiejaar, zonder variatiemogelijkheid over de jaren heen.

bbl
Voor de bbl geldt 850 uur per leerjaar. Daarvan moet minimaal 200 uur besteed worden aan begeleide onderwijstijd en 610 uur aan beroepspraktijkvorming.

bol
De urennormen voor de bol zijn voor de hele opleiding vastgesteld. In onderstaande tabel kun je zien welke norm geldt voor de opleiding waar jij op les geeft:

4. Is er ruimte voor scholen om af te wijken van de urennorm?
Een onderwijsteam op een mbo-instelling kan er voor kiezen om af te wijken van de urennorm. ‘Naar boven’ kan altijd, want de urennorm is een minimum, maar met de nieuwe wet kan ook ‘naar beneden’ worden afgeweken. De kwaliteit van de opleiding moet wel goed blijven. Die kwaliteit moet onder andere blijken uit het studiesucces en de tevredenheid van de studenten, werkgevers en andere belanghebbenden.

Het onderwijsteam moet een alternatief programma eerst voorleggen aan het College van Bestuur. Hierbij moet met kwaliteitsargumenten duidelijk worden aangegeven waarom er voor gekozen is om af te wijken van de urennorm. Na goedkeuring van het College van Bestuur wordt het programma voorgelegd aan de studentenraad. Zij hebben een belangrijke stem bij afwijking van de minimum urennorm. Alleen nadat de studentenraad ook heeft ingestemd, kan het alternatieve programma daadwerkelijk worden ingevoerd.

Lees meer over de mogelijkheden om af te wijken van de urennorm in de notitie van de MBO-raad en het rapport van de Inspectie van het Onderwijs.

5. Waar kun je meer informatie vinden over de urennorm?
Deze websites kun je raadplegen voor meer informatie over de mbo-urennorm:

Kennisnet 

Nieuwsbrief middelbaar beroepsonderwijs 

mbo15.nl 

rijksoverheid.nl

MBO-raad

Inspectie van het Onderwijs

Jouw ervaringen? Deel ze!

Wat zijn jouw ervaringen met de mbo-urennorm? Heb jij een goede manier gevonden om met deze nieuwe norm het onderwijs dat je geeft te verbeteren? Deel je ervaringen met andere leraren en onderwijsprofessionals door een reactie toe te voegen onder aan dit bericht.

Stellingen en vragen over onderwijsregels op Facebook

Bestaande of nieuwe regels in het onderwijsveld zijn niet altijd duidelijk. Maar waar kun je terecht als je een regel niet snapt of als je niet weet hoe deze regel in de praktijk moet worden ingevoerd? Of waarom? Zijn er mogelijkheden van deze regels af te wijken? En zo ja, op welke manier kan dat dan? Om onduidelijkheden over onderwijsregels weg te nemen, plaatsen we de komende tijd op de Facebook-pagina van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) een aantal stellingen en vragen. We nodigen alle leraren, schoolleiders en andere onderwijsprofessionals uit hierop te reageren.