Wetenschappelijk inzicht: zo help je leerlingen echt vooruit

Het onderwijs verbeteren en vernieuwen. Daar zijn in Nederland veel mensen mee bezig. Natuurlijk de leraren op school, maar ook allerlei onderzoekers. Zij gaan na welke veranderingen in de praktijk goed werken. En hoe je dat als docent of schoolleider het beste kan aanpakken. Hoe zorg je ervoor dat die wetenschappelijke inzichten echt ‘landen’ in de praktijk? Dat scholen de resultaten uit onderzoek echt gaan toepassen? Daar werkt Linda Sontag van het ‘Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek’ (NRO) aan.

De naam zegt het eigenlijk al: NRO heeft de regie op het onderzoek naar onderwijs in Nederland. De organisatie is onderdeel van NWO en bestaat nu een paar jaar, sinds 2012. Door onderzoeksprojecten te financieren en door wetenschappers en docenten dichter bij elkaar te brengen. We vroegen Linda wat je daar als leraar aan hebt.

Linda Sontag

Onderzoek verbinden aan de praktijk dus. Waarom is dat eigenlijk nodig?

‘Veel kennis uit onderzoek komt nog niet terecht in de praktijk. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van ICT in de klas: hoe je computers en iPads inzet is vaak onderzocht, maar niet iedere leraar of schoolleider leest die resultaten. Terwijl echt niet iedereen het wiel opnieuw hoeft uit te vinden. Scholen kunnen beproefde aanpakken gebruiken die aantoonbaar het onderwijs verbeteren en de leerlingen vooruithelpen. Dat heet ”evidence informed onderwijs”.

Jullie willen dat docenten in aanraking komen met onderzoek en denken: dat ga ik ook eens proberen. Hoe krijg je dat voor elkaar?

‘We hebben verschillende activiteiten opgezet. Een goed voorbeeld is onze website. Daar vind je een kennisportal – speciaal voor docenten – waar zij op een makkelijke manier verschillende databases met onderzoeksresultaten kunnen doorzoeken. Je vindt er bijvoorbeeld een checklist, een handleiding of een proefschrift. Hele toegepaste, betrouwbare adviezen waar je direct wat mee kan. Ook werken we samen met de Onderwijscoöperatie en Kennisnet aan Leraar24: een online gereedschapskist voor iedere docent.

Daarnaast organiseren we verschillende bijeenkomsten waar onderzoek centraal staat. De belangrijkste die er aankomt is het NRO-congres op 4 november. Op die dag presenteren wetenschappers én docenten de resultaten van hun onderzoek. Niet op een moeilijke wetenschappelijke manier, maar juist heel toegepast op de praktijk. Interessant voor leerkrachten, schoolleiders en schoolbestuurders, met name in het primair en voortgezet onderwijs.’

Voorbeeld: Betrokken ouders

Lees Mariëttes hele verhaal en andere voorbeelden van onderwijsonderzoek in de NRO-brochure ‘Hier leren we van’.

Hoe doe je dat? Resultaten toepassen in de praktijk?

‘Als je een succesverhaal hebt gelezen of gehoord, wil je die resultaten natuurlijk kopiëren naar je eigen praktijk. Maar meestal gaat dat niet één op één. Iedere school en iedere klas is immers anders, dus vaak komt het er op neer dat je zelf aan de slag moet. Om kritisch na te denken: wat betekent dit voor mij? Wat kan ik hiermee? Je doet inzichten op uit een onderzoek, maar maakt die vervolgens op maat voor je eigen praktijk.’

Onderzoeksresultaten op maat maken voor je eigen praktijk klinkt goed, maar lijkt mij niet eenvoudig.

‘Het belangrijkste is de onderzoekende houding van docenten. Dat je nieuwsgierig bent naar de ervaringen op andere scholen en elkaar daarin stimuleert. Want alleen als je zelf gemotiveerd bent, heb je zin om in onze database te zoeken en om met onderzoekers in gesprek te gaan. Dat is een kwestie van cultuur: de ambitie hebben om je onderwijs te blijven verbeteren en door hebben dat je dan van elkaar moet leren. De schoolleider zou dat kunnen stimuleren.’

Stel: ik ben enthousiast. Kan ik ook zelf meedoen aan een onderzoek?

‘Ja! Docenten zijn bijna nooit alleen maar dataleveranciers. Meestal denken ze ook mee over de opzet en de uitvoering van een onderzoek in hun school. Dat gaat bijvoorbeeld zo: een school heeft een vraag waarvan ze denken: “moeten we dat niet een keer onderzoeken?” en legt contact met een onderzoeker.

Die kennen ze bijvoorbeeld via het NRO-congres of via een van onze match making-bijeenkomsten. Samen schrijven ze een onderzoeksvoorstel en vullen ze de details in. Doordat docenten al vanaf het begin betrokken zijn, is de kans veel groter dat zij de resultaten ook echt gaan gebruiken. En dat onderwijsverbetering echt tot stand komt.’

Meer informatie

Wil je ook aan de slag met onderzoek in jouw school? Neem voor praktische tips contact op met het NRO. Klik hier voor de contactgegevens.

Reactie toevoegen

U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.

* verplichte velden

Uw reactie mag maximaal 2000 karakters lang zijn.

Reacties

  • Indien data van onderwijsonderzoek uit de onderwijspraktijk voortkomt, hoe krijgen we het dan voor elkaar dat scholen en docenten daar niet in participeren? Zij vormen immers (deels) de onderwijspraktijk? Door blijkbaar eerst het onderwijsgevende systeem van het onderzoekende systeem te scheiden is er een te overbruggen kloof, die vervolgens moet worden overbrugt... Het kan best wel anders!

    Van: Hans Pollen | 19-05-2015, 20:35