Op weg naar eigentijds onderwijs

Weblogbericht | 17-09-2015 | Redactie

Onder eigentijds onderwijs versta ik onderwijs dat kinderen ondersteunt bij het leven in de wereld van nu en hen voorbereidt op het leven in de wereld van morgen. Onderwijs dat uitgaat van de kwaliteiten van kinderen en rekening houdt met hun verschillen. En onderwijs dat aansluit bij de manier waarop kinderen leren, gebruikmakend van nieuwe middelen/technologieën en wetenschappelijke inzichten.

Wat hebben kinderen nodig?

We weten niet hoe de wereld er over 20 jaar uit ziet. Welke banen er zijn en voor welke banen we nu aan het opleiden zijn. We weten niet welke kennis we dan nodig hebben. We weten wel dat de wereld blijft  veranderen. En dat we kunnen vertrouwen op onze eigen kwaliteiten om een bijdrage te leveren aan de samenleving, zodat we ons waardevol voelen in die snel veranderende wereld. Hoe die wereld er ook uit komt te zien. Daarom is het noodzakelijk dat kinderen leren wie ze zijn, wat hun drijfveren zijn en wat hun kwaliteiten zijn. Dat we ze stimuleren om die kwaliteiten te ontwikkelen. Dat ze erkend en geaccepteerd worden om wie ze zijn en waar ze goed in zijn. En dat ze leren om vanuit hun eigenheid een bijdrage te leveren aan een groter geheel: de groep, de unit, de school, de buurt, een online netwerk. 

Bijdragen aan de wereld van morgen

De wereld van morgen is niet alleen te beschouwen als iets dat ons overkomt. We dragen daar zelf aan bij. De vraag is dan ook aan wat voor een wereld we willen bijdragen met ons onderwijs. Voor mij is dat een wereld waarin iedereen mag worden en zijn wie hij is. Een wereld waarin we recht doen aan elkaars verschillen, waarin we ons afvragen wat we kunnen betekenen voor de ander dan ons te richten op ‘what’s in it for me’. 

Van standaardiseren naar personaliseren

Om kinderen te laten worden wie ze zijn en in het onderwijs recht te doen aan de verschillen tussen kinderen, vind ik dat we moeten stoppen met gestandaardiseerd onderwijs. In plaats van standaard curricula gepersonaliseerd onderwijs verzorgen. Onderwijs waarin de ontwikkeling van de kinderen centraal staat in plaats van de leerstof. Onderwijs dat aansluit bij de kwaliteiten van kinderen en waarin ze ruimte krijgen om persoonlijke keuzes te maken op basis van hun interesses. Gepersonaliseerd onderwijs vraagt om goed kijken naar, luisteren naar en in gesprek gaan met het kind.  Het gaat er ook om vast te stellen wat het kind al kan in plaats van wat het kind nog niet kan. Gestandaardiseerde toetsen waarbij alle leerlingen langs dezelfde lat gelegd worden vormen een belemmering voor gepersonaliseerd onderwijs. In plaats van deze standaard toetsen zouden we adaptieve toetssystemen en adaptieve toetsen moeten toepassen waarbij we gebruikmaken van learning analytics. 

'Learning Analytics is het meten, verzamelen, analyseren en rapporteren van en over data van leerlingen en hun context. Het richt zich op het ontdekken van trends en patronen in grote hoeveelheden onderwijsdata en heeft als doel meer gepersonaliseerd onderwijs mogelijk te maken'(Kennisnet, 2013). 

Verder is het goed om ons te realiseren dat niet alles wat je kunt meten ertoe doet en dat je niet alles kunt meten wat er wel toe doet (Einstein). Tot slot vraagt gepersonaliseerd onderwijs ook om gepersonaliseerd onderwijsbeleid dat recht doet aan de kwaliteiten en verschillen tussen scholen en om gepersonaliseerd personeelsbeleid dat recht doet aan de kwaliteiten en verschillen tussen onderwijsprofessionals  

Van kennis consumeren naar kennis construeren

In onze maatschappij is kennis steeds toegankelijker geworden, maar het veroudert ook snel. Ik vind dan ook dat scholen zich niet alleen moeten richten op het aanleren van bestaande kennis, maar veel meer op het construeren, toepassen en delen van nieuwe kennis. Dit kan door kinderen met elkaar, met onderwijsprofessionals en met andere experts te onderzoeken, ontdekken, ontwerpen, ondernemen en organiseren. Zo leren kinderen vaardigheden die ze nodig hebben om te leven in de wereld van nu en morgen. Het sluit ook beter aan bij de manieren waarop kinderen van nu leren, namelijk door te creëren.  

Onderwijs is daarmee niet langer ‘droogzwemmen’ voor later. Door het construeren, toepassen en delen van nieuwe kennis worden kinderen voorbereid op het leven in de wereld van morgen en  ondersteund bij het inzetten van hun kwaliteiten in de wereld van nu. 

Wil je meer weten? Bekijk dit filmpje over gepersonaliseerd leren 

Fréderieke van Eersel-van der Linden is adviseur eigentijds onderwijs/ eigenaar van Eduet