Lerares van het Jaar Lonneke Thijs (SO): ‘Wat goed dat je stil zit, ik weet dat dit moeilijk voor je is’

Lonneke Thijs benadert haar leerlingen positief en relateert dat aan hun onderwijsbehoefte en persoonlijke ontwikkeling. Haar credo is: “gewoon als het kan, speciaal als het nodig is.” Is dat bijzonder? Ja, want Lonneke werkt als lerares op een school voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen. ‘Als je kinderen met gedragsproblemen bevestigt in wat ze goed doen, functioneren ze beter.’ De manier waarop Lonneke dit doet, leverde haar de titel ‘Leraar van het Jaar 2015’ op, in de categorie speciaal onderwijs. Reden genoeg om meer te horen over haar visie op lesgeven!

Lonneke zegt dat ze het leuk vindt om kennis over te dragen, maar ze moet er niet aan denken dat haar leerlingen allemaal braaf het rekenboek uit de tas halen als zij zegt dat ze dat moeten doen. Omgaan met afwijkend gedrag maakt haar werk interessant. ‘Vooral als het weer goed gaat nadat het even moeilijk was voor een kind.’ 

De leerlingen van Lonneke (groep 3 en 4l) hebben forse gedragsproblemen. De kinderen zijn soms agressief, hebben hechtingsproblemen, gaan voortdurend in discussie of in verzet. “Nee” is vaak het eerste antwoord. En sommige leerlingen hebben kenmerken van meerdere stoornissen, zoals ADHD in combinatie met ODD of een vorm van autisme. 

Deze kinderen hebben veel duidelijkheid nodig, maar ook veel positieve feedback. ‘Het ligt misschien voor de hand om tegen een kind met ADHD te zeggen dat hij niet zo moet wiebelen op zijn stoel, maar dat werkt niet. Op het moment dat deze leerling weer rechtop zit, kun je beter zeggen: “wat goed dat je stil zit, want ik weet dat het hartstikke moeilijk voor je is.’ 

Wat knap!

Lonneke en haar collega’s op de Amersfoortse Mulock Houwerschool, locatie Lageweg doen dit de hele dag. ‘Als een kind verbaal en/of fysiek agressief wordt, zeg ik natuurlijk dat dit niet kan. Maar als de leerling weer afgekoeld is, zeg ik dat ik trots ben: “Net was je zo boos, en nu ben je rustig, wat knap!” Die positieve benadering heb ik ook in de groep. Als we aan het werk zijn en het gaat goed, draag ik dat uit. Ik zeg niet alleen dat het knap is wat ze doen, maar ook wat er zo knap aan is. Zodat de kinderen bijvoorbeeld weten: ik ben stil, en dat is fijn want dan hoor ik wat de juf zegt.’

Gewoon doen

Naast een positieve benadering is het belangrijk om zo gewoon mogelijk te doen, zegt Lonneke. ‘Het heeft geen zin om deze leerlingen met zijden handschoentjes aan te pakken, want ze moeten een keer zelfstandig functioneren in de maatschappij en die houdt geen rekening met afwijkend gedrag. Conflicten in de klas ga ik dus niet uit de weg. Dat de dingen anders gaan dan ze willen, is ingewikkeld en vervelend voor ze, maar ik leer ze wel dat dit erbij hoort in het leven.´

Collega's begeleiden

Lonneke houdt zich niet alleen bezig met het gedrag van haar leerlingen. Op verzoek van beginnende en ervaren collega’s, begeleidt ze hen. De begeleiding is gericht op de interactie tussen leraar en leerlingen. Lonneke hanteert hierbij de School Video Interactie Begeleiding (SVIB), waarin ze een cursus heeft gevolgd. Tijdens een intakegesprek wordt de hulpvraag in kaart gebracht. Vervolgens maakt Lonneke drie opnamen in de klas. Aan de hand van videofragmenten bespreekt Lonneke wat er anders kan, maar vooral wat er goed gaat. Het accent ligt op de kracht van de leraar. ‘Het fijne van deze methode vind ik dat we aan de hand van de beelden kunnen zien wat er gebeurt in de klas. Bijvoorbeeld wanneer de hele klas ademloos naar de leraar luistert. Dan weten mijn collega´s wat ze moeten doen om dit effect te bereiken. ´

Elke leraar ervaring met speciaal onderwijs

Gevraagd naar wat ze zich zou wensen, antwoordt Lonneke: ‘Veel leraren krijgen vroeg of laat kinderen met gedragsproblemen in de klas, in het kader van passend onderwijs. Het is dus heel fijn als ze weten hoe ze daar positief mee kunnen omgaan. Niet alleen voor de kinderen, ook voor zichzelf. Want gedragsproblemen doen ook iets met jou als leerkracht. Je hebt zin om lekker te knutselen en binnen de kortste keren heeft iemand de confettibus drie keer omgegooid en de lijm uitgeknepen… Ik vind dat de lerarenopleidingen meer aandacht moeten besteden aan deze kinderen. Niet alleen erover praten, maar ook stages in het speciaal onderwijs regelen. Gedragsproblemen zijn persoonlijk. Er is geen standaard aanpak voor ADHD. Elk kind is anders. Dit is dan ook een speerpunt voor dit jaar, ik wil als leraar van het jaar deze boodschap actief uitdragen.’

Website passend onderwijs

Wil je meer weten over passend onderwijs? Neem dan eens een kijkje op www.passendonderwijs.nl

Reactie toevoegen

U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.

* verplichte velden

Uw reactie mag maximaal 2000 karakters lang zijn.

Reacties

  • Mooi geschreven. Zelf geef ik les op een groene MBO en daar krijgen wij ook steeds meer kinderen en jonge volwassen die gedragsproblemen hebben. Mijn achtergrond is het cluster 4 onderwijs, daardoor herken ik een hoop van wat er in het verhaal staat en ben het er mee eens dat er op lerarenopleidingen nog meer aandacht zou moeten zijn voor kinderen met gedragsproblemen. Een kennismaking met dit onderwijs zou ook voor docenten die langer in het onderwijs zitten erg goed zijn. Het zou ze in staat stellen om op een totaal andere manier met deze kinderen om te gaan, waardoor hun lessen anders zouden verlopen, zodat ze hun werk met plezier kunnen doen. Koppel gedrag los van het kind en bekrachtig wat goed gaat en je hebt een heel andere leerling en sfeer in je klas.

    Van: Ar van Hoffen | 10-01-2016, 21:00

  • Helemaal eens met gewoon als het kan en speciaal als het moet!
    Geef aan wat je wel wilt zien i.p.v. alles op te noemen dat de leerling niet goed doet. Zodra je ziet dat de leerling doet wat jij hebt aangegeven, complimenteren.

    Van: Thijs Frenken | 10-01-2016, 12:33

  • Wat een geweldige lerares, en indd precies zoals ze aangeeft de lerarenopleiding zou hier beter op in moeten spelen. Echt een topper,hoop dat velen je voorbeeld volgen. 👍

    Van: Diny | 07-01-2016, 20:13