Leraren in gesprek: betere start voor beginnende docent

Een betere aansluiting van lerarenopleidingen op de praktijk en een betere begeleiding van startende docenten zonder vast contract. Om hier concrete ideeën over te delen, kwamen meer dan 35 leraren en experts bij elkaar, tijdens een discussiemiddag op het ministerie van OCW. Zij gingen hierover in gesprek met minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker.

Input via sociale media

Om ook de buitenwereld te betrekken bij de bijeenkomst, werden twee stellingen geplaatst op Facebook en LinkedIn. Dit leidde tot meer dan 70 reacties. Leraren uit heel Nederland deelden hun persoonlijke ervaringen over lerarenopleidingen en begeleiding op school. In de discussierondes werden deze inzichten meegenomen. Via de hashtag #leraarwordjenietzomaar werd op Twitter verder gepraat.

De belangrijkste uitkomsten van de middag werden aan de minister en staatssecretaris gepresenteerd. Femke Cools en Marloes van der Meer, beiden Leraar van het Jaar 2014, vatten de discussies samen.

Leraar van het jaar Marloes van der Meer aan het woord

Betere aansluiting lerarenopleiding - praktijk

Femke ging in op de ontbrekende feedbackloop tussen de lerarenopleiding en de praktijk: ‘Opleidingen moeten beter weten wat er in de praktijk gebeurt, en andersom moeten scholen vaker vragen naar inzichten uit de theorie.’ Daarnaast noemde ze ‘persoonlijk meesterschap’: als je van de lerarenopleiding komt, moet je goed weten wie je bent, wat je kan en wat je wil. Dan maak je een krachtige start. Tot slot benadrukte Femke dat werken in het onderwijs niet alleen een beroep is, maar ook een opdracht: om zelf steeds te blijven leren. ‘We zijn namelijk nooit af.’ 

Betere begeleiding starters

Marloes benadrukte dat begeleiding op maat nodig is: ‘Iedereen moet zich afvragen: waar heb ik zelf behoefte aan?’ Ook is de cultuur op school van groot belang. Er mag meer worden samengewerkt tussen nieuwe krachten en ervaren docenten. Ze sprak ook  over de verschillen tussen scholen: ‘Eigenlijk moeten scholen zich meer profileren, zodat starters en studenten gerichter een keuze kunnen maken.’ 

Leraren in gesprek tijdens een discussiemiddag bij OCW

‘Aansluiting lerarenopleiding – praktijk’ in 5 uitspraken

  • Je zou studenten aan de lerarenopleidingen eigenlijk meer maatwerk moeten bieden. Heb je bijvoorbeeld van nature al heel natuurlijk en prettig contact met kinderen? Dan zou je daar geen vakken voor hoeven volgen.’
  • ‘Invallers leven in een soort niemandsland. Als je geen vaste baan hebt in het onderwijs, moet je van hot naar her. Wie is er verantwoordelijk voor de jonge docenten zonder vast contract?
  • ‘Scholen moeten hun eigenheid kunnen behouden. We moeten niet iedereen door dezelfde trechter willen duwen’.
  • ‘Team teaching: 2 docenten en 2 onderwijsassistenten zijn samen verantwoordelijk voor 90 leerlingen. Hoe fijn is het voor startende docenten om een paar keer per week samen les te geven. Mensen zien jou werken, je kunt sparren en elkaar helpen beter te worden.’
  • ‘Tijdens de pabo heb ik vier jaar lang gepraat over wie ik ben en waar ik heen wil. Nu ik juf ben heb ik dat gesprek eigenlijk niet meer. Terwijl ik daar best behoefte aan zou hebben.’
Minister en staatssecretaris in gesprek met leraren

‘Begeleiding van starters’ in 5 uitspraken

  • 'Zittende leraren kunnen ook veel van starters leren! Denk aan nieuwe inzichten uit de wetenschap of uit de theorie. Starters moeten zich niet alleen hoeven te bewijzen’
  • ‘Ik ben zelf lerarenopleider en vaak zeggen studenten: dit is het niet. Dan zeg ik: heb je wel eens op een andere school gekeken? Er zijn enorme verschillen.’
  • ‘Op de meeste scholen waar ik kom is de leercultuur juist heel goed.’
  • ‘Wij hebben LIO-studenten die een soort TED-talks geven aan de andere docenten. Zij vertellen over hun afstudeeronderzoek en geven de nieuwe inzichten door aan de rest van de school’.
  • ‘Ik noem mezelf de vakkenvuller: ik krijg alle klassen, vakken, uren die verder niemand wil. Terwijl dat niet de lessen zijn waarvoor een beginnende docent het meest geschikt is.’

Minister en staatssecretaris

Minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker gingen uitgebreid met de leraren in gesprek. Ze bespraken onder andere de kracht van jonge docenten, die een scherpe blik hebben, een kritische mening en nieuwe inzichten in hun vak. Toch worden ze niet altijd gezien of gewaardeerd door de schoolleiding of door ervaren docenten. Daar valt nog veel te winnen.

De dialoog werd ook met de buitenwereld gedeeld: op Twitter verschenen tientallen berichten met de hashtag #leraarwordjenietzomaar. Op Facebook leidde de discussie tot zeker 70 reacties.

Langs de lerarenopleidingen

Onder het mom #leraarwordjenietzomaar spreekt de minister de komende tijd met meer leraren, schoolleiders en opleiders. Ze gaat langs de lerarenopleidingen om onder andere van gedachten te wisselen over een betere start van beginnende docenten. Volgens haar een gezamenlijk proces. Bussemaker: ‘Als iets fnuikend is voor het leren van startende leraren, is het wel dat iedereen kiest voor veiligheid en op z’n eigen eiland blijft. Ik kan me voorstellen dat lerarenopleidingen en pabo’s actiever gaan meebouwen aan een sterke, maar ook flexibele brug tussen leraar worden en leraar zijn.’

Netwerk startende docenten

Leraar van het jaar Marloes kwam met de suggestie een platform op zetten, om startende docenten te ondersteunen: een netwerk waarin zij zich kunnen verenigen, om elkaar te steunen en samen een sterkere positie in te kunnen nemen. ‘We moeten laten zien: hier zijn we. We zijn innovatief en we willen graag. Kom maar op!’ Minister Bussemaker zag er wel wat in: ‘Ik zou het fantastisch vinden als dat zou lukken!’

Reactie toevoegen

U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.

* verplichte velden

Uw reactie mag maximaal 2000 karakters lang zijn.

Reacties

  • Altijd al geroepen dat startende docenten te weinig weten van wat ze te wachten staat. Ik heb mezelf aangeboden als gastdocent op de lerarenopleiding van In Holland maar daar is nooit gebruik van gemaakt. Het is zo anders als je echt voor de klas komt te staan....maar ook zo leuk!
    Ook wij hebben coaches voor startende docenten en......sommige coaches kunnen nog een hoop leren van die nieuwkomers!

    Van: Ellen van Wittmarschen | 07-07-2015, 10:00

  • Mooi verslag van een zeer inspirerende dag!

    Van: Marloes | 31-05-2015, 09:53

  • We zijn net gestart met een Kennispunt opleiden in de school mbo. Goed idee wellicht om hier een plek voor beginnende docenten aan te koppelen?

    Van: linda medendorp | 20-05-2015, 17:15

  • In de regio rond Zwolle starten we vanaf oktober 2015 met het Netwerk Startende Leraren. We doen dat vanuit de twee knelpuntregio's (IJssel/Veluwe en Flevokans) en de lerarenopleiding Windesheim.
    De afgelopen twee jaar hebben we al wat proef gedraaid en zo'n netwerk blijkt in een behoefte te voorzien. Niet als vervanging voor wat er op de scholen gebeurd, maar als aanvulling!
    Voor informatie hierover: aj.zwarteveen@windesheim.nl

    Van: Arend Jan Zwarteveen | 20-05-2015, 16:31